Honden zijn conflictvermijdende roedeldieren. 

Wanneer er conflicten ontstaan tussen ons en onze honden moeten we goed naar ons zelf kijken. In bijna alle gevallen is de oorzaak daar te vinden. Honden die, op weg naar volwassenheid, gewoon de gelegenheid krijgen hun taal te ontwikkelen door samen te zijn met andere honden zullen over het algemeen sociaal goed functionerende dieren worden die het vermogen hebben conflicten op te lossen. Wanneer de honden een deel van dit zo belangrijke communicatiesysteem missen, komt dat vaak omdat ze door mensen bestraft zijn op het moment dat ze probeerden te kalmeren, zodat ze de signalen niet langer durven gebruiken. Soms missen ze de taal omdat ze zijn aangevallen of voortdurend geplaagd door andere, misschien agressieve en gewelddadige honden, ondanks alle kalmerende signalen die ze hebben afgegeven.

Soms komen de signalen in kleine bliksemsnelle bewegingen zodat het moeilijk is om ze te zien. Soms worden ze enkele seconden aangehouden zodat je de kans hebtte zien wat er gebeurt. Met wat training wordt het makkelijker voor je om zelfs kleine flitsen van een lik of een hoofdbeweging te zien. 

Alles wat nodig is, is een beetje training en natuurlijk moet je ook weten waar je op moet letten.

Onze honden hebben deze signalen geërfd. Alle honden over de hele wereld hebben de signalen, ongeacht ras, grootte, kleur of vorm. Het is een echt universele taal.

In dit eerste deel bekijken we enkele belangrijke signalen (het zijn er in totaal zowaar 28 à 29!) :

• Hoofd wegdraaien : de hond kan zijn hoofd naar de zijkant draaien om naar de andere kant te kijken, of zijn hoofd voor langere tijd naar de zijkant gedraaid houden. In het eerste geval is de beweging nauwelijks zichtbaar, in het tweede geval wordt het hoofd bij overdreven naar de zijkant gedraaid. Het hangt af van de hond zelf en van de situatie waarin hij zich bevindt. Het kan ook gebeuren dat je hond zijn hoofd wegdraait als je je over hem heen buigt. Dit signaal kan je zelf ook inzetten in de communicatie met je hond : wanneer een hond zich onzeker gedraagt of kalmerende signalen toont wanneer je nadert, kan je je hoofd wegdraaien. Je hond merkt dit, het betekent voor hem dat je geen bedreiging vormt. Let er eens op als je twee honden naar elkaar ziet komen : je zal zien dat ze beide één of meerdere keren het hoofd wegdraaien, alvorens ze elkaar begroeten.
• De neus likken : hierbij eerst een belangrijke opmerking, bekijk het signaal in de context van de situatie. Een hond die juist gegeten of gedronken heeft, zal ook zijn neus likken. Soms gaat dit signaal zo snel, dat je het zelfs niet eens opmerkt. De hond gebruikt dit signaal vaak wanneer hij een andere hond ontmoet, vooral wanneer de andere hond dichterbij komt. Je eigen hond kan dit signaal ook gebruiken wanneer je over hem heen buigt, of wanneer je hem vastpakt, of op een strenge toon tegen hem praat.
• Kwispelen : veel mensen denken dat, wanneer een hond kwispelt, hij blij is. Dit is niet altijd waar. De staart(houding) van de hond vertelt ons heel veel! Een kwispelende staart gaat veelal in combinatie met een ander signaal, en dat kan een heel ander beeld geven van de emotie van de hond op dat moment. De staart kan snel kwispelen, traag kwispelen, hoog of laag kwispelen ... In een volgend blog gaan we dieper in op de verschillende staarthoudingen en hun betekenis.
• Gaan zitten : het gaan zitten kan ook maar gewoon zijn wat het is, gaan zitten. Wederom, de context hier is heel belangrijk. Honden gebruiken kalmerende signalen niet alleen om andere honden te kalmeren, maar ook om zichzelf te kalmeren. Het gaan zitten en wegkijken is hier een typisch voorbeeld van. Je kan dit signaal ook zelf gebruiken als je hond bijvoorbeeld onrustig is, ga zelf gewoon zitten in de zetel en lees bijvoorbeeld een krant. Als je hond ziet dat jij rustig blijft, zal hij zelf ook kalmeren.

In een tweede deel bekijken we nog meer kalmerende signalen.